Jak sporządzić testament własnoręczny? To chyba jedno z najcześciej zadawanych pytań. Sprawa wydaje się stosunkowo prosta, lecz konieczne jest aby pamiętać o kilku podstawowych kwestiach.
Cały testament musi zostać sporządzony przez spadkodawcę odręcznie. Nie można zatem napisać go na komputerze i podpisać wydruk. Wykluczone jest również korzystanie z pomocy innych osób które spiszą treść testamentu odręcznie, a spadkodawca go tylko podpisze. Nie ma ponadto możliwości aby kilka osób np. małżeństwo sporządziło wspólny testament.
Nie możemy zapomnieć aby po własnoręcznym spisaniu testamentu go podpisać, inaczej bowiem taki testament będzie nieważny. Dla uniknięcia wątpliwości co do osoby składającej podpis wskazane jest aby podpis składał się z pełnego imienia i nazwiska spadkodawcy. Za podpis nie będzie natomiast mogła zostać uznana złożona pod testamentem parafa. . Podpis powinien zostać złożony pod tekstem testamentu. Podpis spadkodawcy w dowolnym miejscu na testamencie może w przyszłości powodować wątpliwości co do skuteczności jego treści zawartej poniżej podpisu.
Konieczne jest także umieszczenie na testamencie przez spadkodawcę daty kiedy go sporządził. Jej brak nie powoduje co prawda nieważności testamentu o ile:
a) nie powoduje to wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu (wątpliwość taka może zaistnieć np. gdy spadkodawca w pewnym momencie zapadł na chorobę psychiczną, a brak daty na testamencie uniemożliwia ustalenie czy sporządzono go w trakcie tej choroby),
b) nie powoduje wątpliwości co do treści testamentu (wątpliwość taka może zaistnieć np. w przypadku wskazania w treści testamentu, że spadkobiercą jest żona bez podania jej imienia i nazwiska w przypadku spadkodawcy, który był kilkukrotnie żonaty),
c) nie powoduje wątpliwości co do wzajemnego stosunku kilku testamentów (wątpliwość taka może zaistnieć np. gdy na jednym z testamentów brak daty, a w swojej treści nie odwołuje się on do drugiego testamentu).
Przepisy prawa spadkowego, poza opisanymi powyżej wymogami, nie precyzują jaką treść powinien zawierać testament własnoręczny. Niewątpliwie istotne jest aby z jego treści jasno wynikało kto jest spadkobiercą najlepiej poprzez wskazanie go z imienia i nazwiska. Wskazane jest także precyzyjne określenie w jakiej części dany spadkobierca ma dziedziczyć np. w 1/2, w 3/4. W treści testamentu można także umieścić stwierdzenie, iż spadkodawca sporządza go w pełni świadomy swych działań, zgodnie z własną wolą. Należy jednak zauważyć, iż powyższe zawarcie powyższego sformułowania nie wyklucza w przyszłości kwestionowania w toku postępowania spadkowego zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu (np. z powodu choroby uniemożliwiającej mu prawidłowe rozpoznanie swoich działań).
W teści testamentu własnoręcznego można także zawrzeć zapis zwykły, zapis windykacyjny lub polecenie. Powyższe pojęcia zostaną szerzej omówione w odrębnym wpisie.
