Zwolnienie od spadku i darowizn.

23-05-2022

Zwolnienie od podatku od spadku otrzymanego po rodzicach

Przyjęcie spadku powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Obowiązek ten istnieje także w sytuacji nabycia, wskutek dziedziczenia, własności rzeczy i praw majątkowych przez dzieci po rodzicach.

Ustawodawca przewidział jednak całkowite zwolnienie od podatku od takich spadków, które zostanie omówione w niniejszym wpisie.

Kiedy oraz komu przysługuje zwolnienie od podatku od spadku?

Zwolnienie całkowite od podatku przysługuje w sytuacji nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia.

Z omawianego zwolnienia mogą skorzystać:

• małżonek,
• zstępni (np. dzieci, wnuki, prawnuki),
• wstępni (np. rodzice, dziadkowie),
• pasierb,
• rodzeństwo,
• ojczym i macocha.

Termin na skorzystanie ze zwolnienie od podatku od spadku

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest zgłoszenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia spadku. Co istotne, zgłoszenie to musi zostać dokonane w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Sprawy dotyczące nabycia spadku mogą zostać uregulowane przez spadkobierców u notariusza poprzez sporządzenie przez niego poświadczenia dziedziczenia. Mogą także zostać uregulowane poprzez wydanie w państwie członkowskim Unii Europejskiej europejskiego poświadczenia spadkowego. W takich przypadkach termin na zgłoszenie nabycia spadku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Warto wskazać, że może zaistnieć sytuacja, w której nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów na dokonanie zgłoszenia. W takiej sytuacji możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia, gdy nabywca zgłosi rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

W przypadku braku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia rzeczy lub praw majątkowych, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej, tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Od podatku zwalnia się także nabycie w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim, pod warunkiem:

1) zgłoszenia przez nabywcę nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego;

2) prowadzenia tego przedsiębiorstwa przez nabywcę przez okres co najmniej 2 lat od dnia jego nabycia.

Należy również zwrócić uwagę, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego:

• przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego – z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia,
• przy nabyciu tytułem zachowku – z chwilą zaspokojenia roszczenia,
• przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego – z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Zwolnienie od spadku i darowizn

Komu zgłasza się nabycie rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia?

Jak już zostało wskazane, nabycie rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia zgłasza się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Należy jednak ustalić, który naczelnik urzędu skarbowego jest właściwy. Na to pytanie odpowiada rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych.

Zgodnie z treścią § 7 tego rozporządzenia właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach podatku od spadków i darowizn ustala się w sprawach dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego, zachowku:

1. a) jeżeli przedmiotem nabycia jest nieruchomość, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawo do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej, nieodpłatne użytkowanie nieruchomości lub służebność, a nieruchomości są położone w terytorialnym zasięgu działania jednego naczelnika urzędu skarbowego – według miejsca położenia nieruchomości,
2. b) jeżeli przedmiotem nabycia jest nieruchomość lub prawa majątkowe wymienione w lit. a i jednocześnie inne prawa majątkowe lub rzeczy ruchome, a nieruchomości są położone w terytorialnym zasięgu działania jednego naczelnika urzędu skarbowego – według miejsca położenia nieruchomości,
3. c) w przypadkach innych niż wymienione w lit. a i b – według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a w przypadku braku takiego miejsca – według ostatniego miejsca jego pobytu.

W jaki sposób zgłasza się nabycie rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia?

Nabycie rzecz i praw majątkowych zgłasza się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego poprzez wypełnienie i złożenie formularza SD-Z2.