Zgodnie z treścią art. 1262 § 1 k.p.c. sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. Oznacza to, że pisma wszczynające sprawy spadkowe powinny zostać opłacone, aby mogły zostać rozpoznane przez sąd. Przykładem takich pism jest wniosek o nabycie spadku, pozew o zachowek czy wniosek o dział spadku. W niniejszym wpisie zostaną omówione opłaty sądowe związane ze sprawami spadkowymi.
Wskazać należy, że wysokość opłat w sprawach spadkowych uregulowana jest w przepisach ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Opłata od wniosku o nabycie spadku wynosi 100 zł.
Należy pamiętać, że osoba wnosząca wniosek o nabycie spadku zobowiązana jest także uiścić opłatę w wysokości 5 zł za wpis do rejestru spadkowego, jeżeli postępowanie spadkowe dotyczy jednej osoby. W przypadku gdy postępowanie spadkowe dotyczy dwóch lub więcej osób należy uiścić iloczyn kwoty 5 zł oraz liczby spadkodawców, których dotyczy postępowanie.
Opłata od wniosku o zabezpieczenie spadku wynosi 100 zł.
Opłata od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza wynosi 100 zł. Należy pamiętać o tym, że w przypadku zlecenia sporządzenia spisu inwentarza przez sąd komornikowi mogą się pojawić inne koszty związane ze spisem inwentarza, np. koszt sporządzenia wyceny nieruchomości wchodzącej w skład spadku.
Może zdarzyć się, że sprawa sądowa dotycząca nabycia praw do spadku zakończy się przed upływem 6 miesięcy do złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku> W takiej sytuacji niezbędne stanie się uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 100 zł za złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Spadkobierca może także złożyć do sądu pismo zawierające w swej treści wyłącznie wniosek o odebranie od niego oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, bez wniosku o nabycie praw do spadku, co wiązać się będzie także z opłatą sądową w wysokości 100 zł.
W jednym piśmie do sądu spadkobierca może złożyć więcej niż jeden wniosek np. wniosek o nabycie praw do spadku oraz wniosek o spis inwentarza. W takiej sytuacji spadkobierca zobowiązany jest zapłacić opłatę sądową od każdego z wniosków odrębnie.
Opłata ta uregulowana jest w art. 51 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Zgodnie z treścią tego przepisu opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
Jeżeli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 złotych od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych.
Opłaty sądowe w sprawach spadkowych
Wniesienie powództwa o zapłatę zachowku wiąże się obowiązkiem poniesienia opłaty sądowej od pozwu, która w sprawie o zachowek wynosi 5% wartość dochodzonego roszczenia, pod warunkiem, że dochodzone roszczenie przekracza kwotę 20.000 zł, np. w przypadku dochodzenia kwoty 100.000 zł opłata sądowa wyniesie 5.000 zł (100.000 zł * 5%). Maksymalna opłata sądowa, zależna od wartości przedmiotu sporu, zgodnie z obowiązującymi przepisami wynosi 200.000 zł.
Jeżeli wartość dochodzonego zachowku nie przekracza 20.000 zł, to opłaty sądowe od dochodzonego roszczenia są w następujących kwotach:
1) do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
2) ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
3) ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
4) ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
5) ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
6) ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
7) ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.
Opłata sądowa od wniosku o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku wynosi 100 zł. Należy także uiścić kwotę w wysokości 5 zł za wpis w rejestrze spadkowym, jeżeli postępowanie spadkowe dotyczy jednej osoby.
Opłata od pozwu o uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia jest tożsama z opłatą w sprawach o zapłatę zachowku. Wskazać jednak trzeba, że opłata ta liczona jest od wartości udziału spadkowego spadkobiercy, przeciwko któremu został wniesiony pozew. Jeżeli zatem wartość udziału w spadku spadkobiercy niegodnego wynosi np. 100.000 zł, to opłata sądowa stanowi iloczyn 5% i 100.000 zł, tj. 5.000 zł.
Opłaty sądowe w sprawach spadkowych mogą zostać uiszczone w następujący sposób:
Jeżeli pismo wniesione przez spadkobiercę nie zostanie należycie opłacone, sąd wezwie spadkobiercę do uiszczenia opłaty sądowej pod rygorem zwrotu wniesionego pisma. W takim przypadku opłata powinna zostać uiszczona w terminie tygodniowym od dnia doręczenia wezwania sądu do jej uiszczenia. Brak zapłaty opłaty skutkować będzie zwrotem wniesionego pisma, a więc pismo nie wywoła oczekiwanych skutków.
